NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
9- (2259) حدثنا
قتيبة بن سعيد
الثقفي. حدثنا
ليث عن ابن
الهاد، عن يحنس،
مولى مصعب بن
الزبير، عن
أبي سعيد
الخدري. قال:
بينا
نحن نسير مع
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
بالعرج، إذ
عرض شاعر
ينشد. فقال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "خذوا
الشيطان، أو
أمسكوا الشيطان،
لأن يمتلئ جوف
رجل قيحا، خير
له من أن
يمتلئ شعرا" .
[ش
(بالعرج) هي
قرية جامعة من
عمل الفرع على
نحو ثمانية
وسبعين ميلا
من المدينة].
{9}
Bize Kuteybe
b. Saîd Es-Sekafî rivayet
etti. (Dediki): Bize Leys, İbnü'l-Hâd'dan, o da Mus'ab b. Zübeyr'in azatlısı Yuhannis'den, o da Ebû Saîdi Hudrî'den, naklen rivayet
etti. Ebû Saîd şöyle demiş:
Bir defa biz Arc denilen yerde Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile
birlikte yürürken aniden önümüze şiir okuyan bir şâir çıktı. Bunun üzerine Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«Bu şeytanı alın! Yahut
bu şeytanı tutun! Bir adamın içinin İrinle dolması, şiirle dolmasından kendisi
için daha hayırlıdır.» buyurdular.
İzah:
Bu hadîsi Buhârî «Kitâbü'l-Edeb»'de tahrîc etmiştir.
Bu babda
birçok hadîsler rivayet olunmuştur. Tâhâvî bunların
bir kısmını tahrîc ettikten sonra: «Binâenaleyh bir
cemaat şiiri kerih gormüş ve bu eserlerle ihticac etmişlerdir. Bir takımları da bu hususta onlara
muhalefet etmiş ve içerisinde çirkin sözler bulunmayan şiirin rivayet
edilmesinde bir beis görmemişlerdir.» diyor. Tahâvî'nin
şiiri kerih gördüklerinden bahsettiği cemâat: Mesrûk,
îbrâhim Nehâi, Sâlin b. Abdilah, Hasan’ı Basrî ve Amr b. Şuayb'dır. Aynı kavil Hz. Ömer’le
oğlu Abdullah 'dan, Sa'd b. Ebî
Vakkâs ve Abdullah b. Mes'ud
(Radiyallahu anh.)
hazretlerinden nakledilmiştir. Tahâvî'nin bunlara
muhalefet edenlerden maksadı da Şa'bî, Âmir b. Sa'd, Muhammed b. Sîrîn, Saîd b. Müseyyeb, Kasım, Sevrî, Evzâî dört mezhebin
imamları, îshâk b. Rahuye, Ebû Sevr ve Ebû Ubeyd 'dir. Bu zevata göre
içerisinde hiciv, müslümanların ırzına taarruz ve fuhşiyât bulunmayan şiiri rivayet etmekte beis yoktur. Bu
kavilde "Ebî Bekri Siddik,
Ali b. Ebî Tâlib, Bera' b. Âzib, Enes b. Mâlik, Abdullah b. Abbâs,
Amr b. Âs, Abdullah b. Zübeyr,
Muâviye b. Ebî Süfyân, İmran b. Husayn, Esved.b. Seri' ve Âişe (Radiyallahu anha) hazerâtından rivayet
olunmuştur.
Ulemâ: «Şiir güzeli
güzel, çirkini çirkin olan sözdür.» demişlerdi! ki : Nevevî
bunu beğenmiş ve «Doğrusu da budur» demiştir.
Hadîs-i şerîfdeki «içini doldurmak...» tâbirinden murad, hadîsin zahirine göre insanın içindeki kalbi ve
diğer uzuvlarıdır. Maamafih bundar
yalnız kalbin murad edilmiş olması da muhtemeldir.
Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in şiir okuyan adam için şeytar
tâbirini kullanması, ya bu adam kâfir olduğu için,
yahut şairliği sanat edindiğinden veya kötü şiirler okuduğundandır. Ne olursa olsun
bu hüküm o hâdiseye mahsus olup umumî değildir. Umumî olmuş olsa kendisi şiir
dinlemez, Hz. Hasan'a okutmaz. Ashâb-ı
kiramı dahî seferlerde harblerde şiirler okumazlardı.
Arc: Medine'ye seksen yedi mil uzaklığında bulunan büyük bir
köyün ismidir.